Jak ślepy bank wiódł kulawą spółkę

NOWOŚCI Nr 172 - Błażejewski Krzysztof - 24.07.2009

Miał na karku komornika, choć je­go dług był skutkiem bankowej po­myłki. Po roku walki w sądzie bank go przeprosił i wycofał się z rosz­czeń. Nie na długo jednak... Po trzech latach Paweł W. otrzymał „wezwanie do zapłaty" od luksembur­skiej spółki, która... kupiła jego dług.

Przed dwoma laty opisaliśmy kurio­zalną historię próby wyegzekwowania przez komornika dużej kwoty od czło­wieka, który nie miał żadnych długów. Wydawało się wówczas, że prawo­mocny wyrok sądowy zamyka sprawę nieuzasadnionych roszczeń banko­wych. Życie dopisało jednak do tej hi­storii kolejny rozdział. Jeszcze bar­dziej kuriozalny...

Przypomnijmy fakty. 14.02.2005 r. Paweł W. odebrał na poczcie grubą kopertę. Komornik informował go, że wszczął, na polecenie Sądu Re­jonowego, egzekucję kwoty w wy­sokości 51261 zł. Paweł W. miał być bowiem, zdaniem sądu, winny od 12 już lat jednemu z banków, z sie­dzibą w Gdańsku, sumę 9869 zł plus odsetki w kwocie 41392 zł, Do tego dochodziło jeszcze niby nie­winne obciążenie 19 zł dziennie ty­tułem opłaty egzekucyjnej. Do mo­mentu, aż spłaci wszystko co do grosza.

Komornik informował również, że właśnie przystąpił do zajęcia trzeciej części emerytury Pawła W. i wszyst­kich jego wierzytelności, a także żądał udzielenia wyjaśnień, co do stanu ma­jątkowego, zapowiadając, że pojawi się któregoś dnia, by na poczet spłaty zabrać wszystko, co się da. W grę wchodziło mieszkanie, samochód, meble, telewizor - dorobek życia. Do tego dochodziło jeszcze obciążenie Pawła W. kosztami postępowania ko­morniczego w kwocie 319 zł i opłaty egzekucyjnej na rzecz komornika w wysokości 8385 zł - i od tych kwot kolejne odsetki.

Dysponując odtąd tylko częścią emerytury, Paweł byłby w stanie z po­zostałych mu dochodów opłacać je­dynie koszty komorniczej egzekucji w kwocie 19 zł dziennie, czyli około 600 zł miesięcznie. Po 15 latach życia o suchym chlebie, miałby około... 200 tyś. zł do spłacenia. Tak lawino­wo rosłyby bowiem odsetki. Wycho­dziło, że spłacać będzie nie tylko do końca życia, ale jeszcze swoim dzie­ciom zostawi dług, który je całkowicie pogrąży.

Skąd się wziął ten dług? Paweł W. żadnego zadłużenia nie potrafił sobie przypomnieć. Zaczął więc uważnie studiować pisma. Okazało się, że bank powołał się w swoim wniosku na poręczenie, które rzekomo udzielił ko­ledze, gdy ten brał kredyt na spłatę poloneza, który nabył 12 lat temu. Bank nie raczył wcześniej ani razu Pawła W. poinformować o jakichkol­wiek zobowiązaniach. Raptem, po 12 latach, przypomniał sobie o niespła­conym kredycie. Lekką ręką pracow­nik działu windykacji zaległą kwotę podzielił między poręczycieli i mecha­nicznie na 12 lat wstecz naliczył... kar­ne odsetki. Dlatego do spłaty było aż 50 tys. zł. Tego, że W. poręczycielem kredytu nie był, szefostwo banku na­wet nie sprawdziło! Zmagania z bankiem i sądem trwa­ły rok. Sąd, na szczęście, choć niery­chliwy, okazał się sprawiedliwy. Zaża­lenie uwzględnił, Pawłowi W. przyznał rację, uznając, że w istocie poręczy­cielem nie był. Bank przyznał się do błędu i nawet przeprosił. W pierw­szych dniach kwietnia 2006 roku ko­mornik postępowanie umorzył i zwró­cił całą sumę, jaką pobrał z emerytury.

Pawłowi W. wydawało się, że ten trwający rok koszmar już minął bez­powrotnie. Jakże się mylił...

Wezwanie do zapłaty

W styczniu 2009 r. odebrał na po­czcie przesyłkę od nieznanej mu ab­solutnie spółki z siedzibą w... Luksem­burgu. W pierwszej chwili pomyślał, że to kolejna reklama.

Gdy jednak otworzył kopertę, zrobi­ło mu się gorąco. Czytał uważnie, nie dowierzając temu, co widzi: „Zawia­domienie o zakupie wierzytelności. Spółka Luxembourg SA oświadcza, że w dniu 22.12.2008 r. na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności za­wartej z bankiem, dokonała zakupu bezspornych i wymagalnych wierzy­telności pieniężnych przysługujących temu bankowi z tytułu zawartych z Pa­nem umów o czynności bankowe".

Razem z tą informacją w kopercie spoczywało efektownie zatytułowane, wielkim i rozstrzelonym czarnym dru­kiem „Wezwanie do zapłaty": „Sza­nowny Panie, wzywamy do spłaty kwoty 54 779,82 PLN do dnia 2009.01.23. (...). Mając na uwadze Pa­na interes, pragniemy uprzedzić, iż brak dobrowolnej spłaty istniejącego zadłużenia może spowodować ko­nieczność przekazania Pana sprawy na drogę postępowania sądowego, co w konsekwencji uzyskania przez wie­rzyciela wyroku zasądzającego, pro­wadzić może do wszczęcia egzekucji komorniczej".

- Gdy ochłonąłem, postanowiłem zadzwonić do banku w naiwnej wie­rze, że raz dwa uda się sprawę wyja­śnić - relacjonuje Paweł W. - O, świę­ta naiwności! Tych telefonów musia­łem wykonać kilkanaście. Za każdym razem odbierał inny pracownik, które­mu musiałem najpierw podawać do­kładne personalia i szczegółowo od nowa wyłuszczać, o co mi chodzi. Raz się dowiedziałem, że takiej umowy w zasobach banku nie ma, raz, że do­tyczy innych osób. Kolejny - że nadal jestem na liście dłużników banku, a prawomocne orzeczenie sądu nie ma tu nic do rzeczy. l jeszcze usłysza­łem komentarz, że tę rozgrywkę z bankiem udało mi się wygrać...

Nie zwlekając, Paweł W. wysłał dwa pisma, jedno do banku, drugie do spółki w Luksemburgu. Napisał do spółki: „Wezwanie do zapłaty jest bez­zasadne, bo nie jestem dłużnikiem banku". Do listu dołączył ksero wyro­ku Sądu Okręgowego.

Pismo do banku było dłuższe: „Nie­zrozumiałe jest dla mnie, na jakiej podstawie prawnej uznajecie mnie ja­ko swojego dłużnika i przekazaliście moje dane spółce, przez co spowo­dowaliście wszczęcie przeciwko mnie procedur windykacyjnych. Oczekuję niezwłocznego spowodowania wyco­fania się spółki ze swoich żądań wo­bec mnie".

Na koniec Paweł W., chcąc zabez­pieczyć się na przyszłość, poprosił o wydanie zaświadczenia o tym, że nie jest dłużnikiem.

Głuchy i ślepy

Pod koniec stycznia specjalista z działu windykacji banku poinformo­wał W.: „Bank wycofał dane Pawła W. ze sprzedaży wierzytelności z tytułu zadłużenia wynikającego z umowy kredytu nr..., której... był Pan poręczy­cielem. Z uwagi na sprzedaż wierzy­telności bank nie ma podstaw do wystawienia zaświadczenia o niezaleganiu z tytułu ww. umowy. W celu uzy­skania bliższych informacji dotyczą­cych spłaty kredytu proszę o kon­takt...".

- Opadły mi ręce - mówi W. - Na nic wyroki sądu, na nic oficjalne pi­sma. Dla banku jestem nadal porę­czycielem umowy, której nie było, i mam u nich kredyt do spłacenia! Jakby bank był głuchy i ślepy na wszystko. Jakby nic się nie zmieniło...

Żart w złym stylu

Jednak 30 stycznia spółka z Luk­semburga poinformowała, że „przed­miotowa wierzytelność została włą­czona do pakietu w wyniku błędu (...). W wyniku podjętych działań Pańskie dane zostały wycofane z procesu win­dykacji. Za powstałe wątpliwości oraz komplikacje serdecznie przeprasza­my".

Najlepszą puentę do całej sprawy dopisało samo życie.

Może miesiąc po zakończeniu bata­lii z bankiem i spółką Paweł W. otrzy­mał z tegoż banku kolejny list. Tym ra­zem nie dotyczył on jednak spornej sprawy. Zawierał... propozycję od dy­rektora pionu marketingu i rozwoju banku:

„Letni urlop to czas zasłużonego re­laksu. Zagwarantowanie dobrej pogo­dy podczas Pana urlopu wychodzi, niestety, poza nasze kompetencje. Dlatego oferujemy Panu kredyt go­tówkowy, który spełni Pana oczekiwa­nia... Zapraszamy do placówki nasze­go doradcy",

- Już naprawdę trudno wyobrazić sobie żart w gorszym stylu - komen­tuje Paweł W. - Bo to chyba oczywi­ste, że ten bank jest ostatnią instytu­cją na tym świecie, z którą chciał­bym jeszcze kiedykolwiek mieć do czynienia...

Kupno i sprzedaż długu

• Możliwość sprzedaży długu bez informowania dłużnika funkcjonuje w naszym kraju na mocy ustawy dopiero od 13 stycznia 2009 roku. Jest to efekt nowelizacji prawa bankowego przez Sejm pod naciskiem banków i firm windykacyjnych. W Sejmie jest już projekt nowelizacji ustawy, przywra­cający dawny zapis.

• Wszystkie transakcje sprzedaży długów, zarówno pakietowe, jak i indy­widualne, przed 13 stycznia 2009 roku odbyły się z naruszeniem prawa (chyba że dłużnik zgodził się na piśmie, że bank może stosować tę proce­durę). Nawet w sytuacji, gdy sąd powszechny nadał klauzulę wykonalności na takim tytule egzekucyjnym, a dług zabezpieczony był wekslem i wpisem hipotecznym do księgi wieczystej nieruchomości,

• Do prokuratur w całym kraju wpłynęły zawiadomienia o podejrzeniu po­pełnienia przestępstwa przez banki, które zbyły bez wiedzy i zgody swoich klientów ich długi. Inicjatorem składania wniosków jest Roman Sklepowicz, szef Stowarzyszenia Pokrzywdzonych przez System Bankowy w Poznaniu. Oczekuje on sygnałów w tej sprawie pod adresem: ul. Grunwaldzka 222 D-1,60-179 Poznań. Adres e-mailowy: stowarzyszenie@sklepowicz.pl. Chodzi o sprawy sprzed 13 stycznia 2009 roku.

• Znaczna część działających w Polsce firm windykacyjnych ma swoje centrale w Luksemburgu i na Wyspach Dziewiczych, w tzw. rajach podatko­wych, co pozwala im osiągać horrendalne zyski.